Wat zie ik aan jou als het goed met je gaat? Welke signalen geven aan dat je minder lekker in je vel zit? Wat helpt je dan om je weer beter te voelen? Vragen die Samantha Muntenaar aan haar bewoners stelt. Ze is verzorgende IG in het Koetshuis, een woonomgeving binnen woonzorgcentrum Antonia waar vooral mensen verblijven met chronische psychiatrische klachten en ouderdomsklachten, ook wel “gerontopsychiatrie” genoemd.

‘Onze bewoners lijden vaak al hun hele leven aan een psychiatrische aandoening. Denk bijvoorbeeld aan schizofrenie, een borderline persoonlijkheidsstoornis of een bipolaire stoornis,’ vertelt Samantha. ‘Doordat ze ouder worden, krijgen ze daar lichamelijke aandoeningen bij, zoals bijvoorbeeld suikerziekte, hartklachten of slechter lopen. Thuis kunnen ze steeds minder goed voor zichzelf zorgen en daarom komen ze hier wonen, voor zorg en ondersteuning.’

‘Ook hebben verzorgenden een paar keer per dag contact met een bewoner over hoe het gaat en hoe de dag verloopt. Vooral om hun stemming in de gaten te houden.’

Stemming in de gaten houden
Binnen het Koetshuis zijn verschillende disciplines bij de bewoner en het team betrokken, zoals bijvoorbeeld een arts en psycholoog. De zorg voor mensen met psychiatrische klachten bestaat vaak vooral uit begeleiden en een duidelijke structuur bieden. ‘Daarover maken we afspraken. Hoe laat wil je graag gewekt worden? Wanneer douche je? Welke activiteiten staan er op de planning?’ Ook hebben verzorgenden een paar keer per dag contact met een bewoner over hoe het gaat en hoe de dag verloopt. ‘Vooral om hun stemming in de gaten te houden.’

Als een bewoner depressief is, neemt verzorging tijdelijk wat meer zorg en regie over. ‘Dat moet dan even, om iemand weer stabiel te krijgen. Hiervoor hebben we samen met de bewoner een plan gemaakt op een moment dat die zich nog goed en ontspannen voelde. Wat zie ik aan jou als het goed met je gaat? Wat zijn de signalen als je minder lekker in je vel zit? Wat helpt jou om je weer beter te voelen en wat verwacht je dan van mij? We maken dat plan samen, zodat wij als verzorgenden de signalen herkennen die voorspellen dat het minder goed met iemand gaat en op tijd de gemaakte afspraken toepassen. Als verzorgende leer je de persoon dus goed kennen. Die vertrouwensband tussen een bewoner en mij is heel speciaal.’

‘Soms lokken ogenschijnlijk kleine, betekenisloze voorvallen hevige emoties en nare gedachten uit. Dat is voor mij een uitdaging om dat weer goed te krijgen. En het mooie is: als ik met hun meebeweeg, dan kan ik hun gemoedstoestand ook echt stabieler krijgen.’

Gedrag wisselt per moment
Het gedrag van de bewoners verschilt per moment. ‘Bij het opstaan denk ik nog dat het goed gaat en een uur later kan het mis zijn.’ Soms lokken ogenschijnlijk kleine, betekenisloze voorvallen hevige emoties en nare gedachten uit. ‘Dat is voor mij een uitdaging om dat weer goed te krijgen. En het mooie is: als ik met hun meebeweeg, dan kan ik hun gemoedstoestand ook echt stabieler krijgen. Ook al zeg en doe ik daarbij soms dingen die ze op dat moment helemaal niet leuk vinden. Bijvoorbeeld: we gaan wél uit bed, want dat zal je helpen en dat hebben we zo met elkaar afgesproken. Als we als team op die manier een bewoner kunnen helpen en een crisis voorkomen, denk ik wel: dat hebben we toch weer goed gered.’

‘Wij zijn hun familie. Om hun Leefplezier te vergroten, bedenken en organiseren we samen met de bewoners leuke activiteiten. Zij mogen daarbij aangeven wat ze willen.’

Vaak zijn bewoners eenzaam, ze hebben door vervelende gebeurtenissen in het verleden nog maar weinig mensen om zich heen. ‘Wij zijn hun familie. Om hun Leefplezier te vergroten, bedenken en organiseren we samen met de bewoners leuke activiteiten. Zij mogen daarbij aangeven wat ze willen. Laatst vierden we bijvoorbeeld een Goud, Oud & Fout-feestje. Samen met de bewoners hingen we gouden versiering op, draaiden foute muziek en speelden een quiz. Andere keren willen ze graag gezellig barbecueën of een visje eten op de markt in Doetinchem. Het is zo leuk om ze tijdens zo’n activiteit te zien genieten, dan geniet ik zelf ook.’

Jongeren enthousiasmeren
Samantha volgde een opleiding die haar specialiseerde in de doelgroep gerontopsychiatrie. Ze deelt haar kennis en ervaring tijdens workshops binnen de organisatie en lessen op het Graafschap College. ‘Ik heb het mooiste werk dat er bestaat en vind het heel leuk om jongeren enthousiast te maken voor deze doelgroep. Zij zijn de toekomst en hebben zelf vaak ook weer hele goede ideeën die we meenemen in de dagelijkse zorgverlening. Eerder hielpen we bijvoorbeeld alle bewoners voor 10:00 uur ’s ochtends uit bed, maar het was de jongere generatie die hierin terecht meer regie bij de bewoner legde. Samen maken we de zorg zo nóg beter en passender.’